bloemen van elswout

Elswout, een stukje geschiedenis

Bloemen van Elswout is een website met informatie over alles wat "groeit en bloeit" in een van Nederlands mooiste buitenplaatsen. Elswout is gesticht door Carel du Moulin, maar de Amsterdammer Gabriel Marcelis voltooide Elswout. Recent onderzoek heeft aannemelijk gemaakt dat sterarchitect van de 17e eeuw, Pieter Post, betrokken was bij het ontwerp van Elswout. Hoogstwaarschijnlijk als assistent van de nóg beroemdere Jacob van Campen (van onder meer het paleis op de Dam).

In de jaren '80 van de 18e eeuw gaat Elswout op de schop. Eigenaar Jacob Boreel neemt vermoedelijk de Duitse landschapsarchitect J. G. Michael in de arm om het groen op Elswout een landschappelijk aanzicht te geven. De nieuwe natuuridealen die uit Engeland waren overgewaaid schreven een natuurlijke landschapsstijl voor. Groen moest er natuurlijk uitzien en je moest er iets kunnen beleven tijdens een wandeling - bijna zoals ‘in het wild’. Hiervoor werd op Elswout veel grond verplaatst. De bemoste ‘bergen’ en bruggen in het Zwitserse gedeelte zijn dus eigenlijk een kunstwerk. Ook waterpartijen kregen een natuurlijker aanzien.

De volgende grote ingreep op Elswout werd de sloop van het oude huis en de bouw van het huidige. Wat nu het Grote Huis genoemd wordt dateert van rond 1882-83 en is van de hand van architect Constantijn Muysken. Hij ontwierp ook de oranjerie en de modelboerderij.

Nadat er in de 20e eeuw tal van instituten in hebben gehuisd werd Staatsbosbeheer uiteindelijk eigenaar. Daarbij werden ook de oorspronkelijke ontwerpen teruggevonden die Muysken had gemaakt voor het interieur van het Grote Huis.

Elswout Blog

Omdat de lente weer in alle hevigheid is losgebarsten gaan we met ingang van 2021 een blog bijhouden over alle nieuwe (en ook oude ontdekkingen) in Elswout en omstreken. Ik wil het echter niet beperken tot Elswout aangezien er in de omgeving van Haarlem ook van alles gebeurt. Bij iedere wandeling kom je tot de ontdekking in wat voor prachtige omgeving we hier eigenlijk wonen. Wat je hier en dan vooral in Elswout kan vinden aan nieuwe bloemen en ieder jaar terugkerende bloemen is wonderlijk veel. Maar ook vogels, insecten (hoop ik) en straks weer paddestoelen komen aan de beurt. De blog vervangt het "Nieuwe Waarnemingen" stukje van de hoofdpagina. Veel plezier met de beschrijvingen en mooie foto's. Is er interesse in foto' s op groot formaat, gebruik dan het contact formulier of mail naar frdeden@kpnmail.nl.

Misschien tot ziens in Elswout!

Voorjaarsbloemen Elswout
Al weer een maand geleden waren de eerste Winterakonieten tot bloei in ons mooie park Elswout. Eerst nog voorzichtig wat verspreide exemplaren maar nu in volle glorie, vooral langs de bermen van het hertenparklaantje. Naast de Winterakonieten, prachtig geel, ook alweer de vroege voorjaarsbloemen die ieder jaar weer in dezelfde volgorde en praktisch dezelfde periode, tot bloei komen. Denk hierbij aan de Krokussen, de Sneeuwklokjes, de Hyacinten en Primula. Maar ieder jaar weer even mooi en een belofte voor de komende lente waar iedereen zo een zin in heeft.
Alle foto's zijn genomen met een Olympus OM-D 10 voorzien van een Olympus 100 - 300 mm Zuico tele en een Olympus Zuico 32 mm Macro. De laatste foto's zijn genomen met een Olympus OM-D 5 Mark 3, beschikbaar gesteld door foto De Leeuw en Olympus. Een Super service dus.
Op dit moment bloeien in Elswout bijna alle karakteristieke Stinzenplanten die je vooral in deze periode op deze plek kan vinden. Soms is het goed zoeken maar ze zijn er allemaal. Denk aan de Hartbladzonnebloemen, het Haarlems Klokkenspel, de Dichtersnarcis en de Wilde Akelei en het Biggekruid. Allemaal even mooi en bijzonder. Volg het gewone pad langs de mosheuvel en je vindt ze allemaal.

Heelblaadjes schijnt een algemeen bloemetje te zijn maar voor mij was dit de eerste. Groeide pal achter de laatste duinenrij en erg mooi met die kern en vele supergele bloemblaadjes.

Vlak bij de zee was deze Torenvalk al biddend op zoek naar prooi. Ook hier is een hele serie van. Fantastisch die stand van de vleugels. Ik heb hem daarna nog vele malen gezien in de Kennermerduinen. Erg leuk.

Het geheim van een goede vogelfoto is dus geen sterke telelens maar geduld. en geluk Deze Grasmus zat op nog geen 3 meter afstand van mijn 600 mm lens, niet bang, gewoon zijn ding te doen. Ik heb er een hele serie van die ik later nog zal posten.

Ook deze wil ik u niet onthouden al zat deze Kleine Spotvogel wel wat verder weg. Een heel schuw en bescheiden vogeltje maar ook zeldzame gast in Nederland. In de duinen is een paartje gespot.

Aan dezelfde plas waren meerdere Graspiepers actief. Meer een vogel voor het veld maar dit plekje is zo uniek dat je er alles kan verwachten. Al deze moerasvogeltjes lijken erg veel op elkaar maar verschillen behoorlijk in de zang. Ook de Snor heb ik hier gehoord.

Alweer een bloeiende Oosterse Morgenster (met vlieg). De Oosterse Morgenster is een 2 jarige bloem die bloeit op exact dezelfde plek in Elswout. Echt een prachtige exoot (want dat is het) om te zien.

Het Rapunzelklokje wordt hier en daar gespot. Dit klokje lijkt erg veel op het Grasklokje maar deze heeft meer hangende bloemen. Ze staan zomaar ergens in het grote veld maar vallen ontzettend op (en worden geplukt) door de prachtige witte kleur.

Zelden zie je de groep Konikpaarden zo mooi bij elkaar als op deze mooie zonnige middag. De groep zwerft door de hele Kennemerduinen maar bij dit meer leverde het wel een mooie foto. Het zijn eigenlijk 3 fotoos aan elkaar geplakt.

Het wondertje heeft weer plaatsgevonden. 2 jongen van de Ooievaar in Leyduin. Een en al rust in het nest, de moeder houdt de jongen schoon, poetst wat hier en daar en verwijdert afval. Pa is druk in de weer in de omgeving van het nest. Echt geweldig. Ik schat nog geen 2 weken oud.

Juist in deze tijd moeten de rupsen eten wat ze kunnen zodat ze straks kunnen verpoppen tot een prachtige vlinder. Op dit plantje van het Boerenwormkruid zie je de rups van de Sint-Jansvlinder en de Witte Tijger (waarschijnlijk). Vooral deze laatste komen in grote aantallen voor, steken de weg over en worden met honderden tegelijk platgereden. Vandaar ook de haast met vreten waarschijnlijk.

Er zijn 2 soorten Lentezonnebloemen. In Elswout tref je op dit moment meerdere veldjes met de Hartbladzonnebloemen waarbij het blad als een hart op de steel is geplaatst. Vandaar de naam. Niet plukken al zie je regelmatig mensen met bosjes het park verlaten.

De Wilde Akelei komt ieder jaar terug op dezelfde plek, vlak langs het pad. De plant valt direct op vanwege de fel gekleurde paars-blauwe bloemen. De vorm van de bloem is uniek. Het is bewonderenswaardig hoe de bloem ieder jaar op precies dezelfde plek terugkeert.

Heel bijzonder voor Elswout is de Dichtersnarcis. Veel kleiner dan de gewone Narcis en ook veel eenvoudiger als bloem maar supermooi. Bloeit maar kort.

Het Biggekruid heet zo omdat de wortels van de plant lijkt op de speentjes van een varken. Zo te zien eigenlijk een eenvoudige bloem maar zo gefotografeerd van een wonderbaarlijke schoonheid.

Het grote veld is echt bevolkt met Canadese Ganzen, sommige nog aan het broeden, andere met jongen. Dit exemplaar liep niet weg en liet zich van alle kanten fotograferen. Nu kan je pas zien hoe mooi ze zijn in zomerkleed.

Hier nog eens het hele groepje rustig wandelend en grazend op het grote veld. Al lijken de aantallen niet zo massaal als andere jaren. Het kan verschillen. Het grote veld staat volledig in bloei met boterbloemen. Straks worden deze vervangen door de Grote Ratelaar. dus nog steeds is alles geel.

Deze prachtige bloem trof ik aan langs de Brederodeweg, tussen meerdere soortgenoten. De bloem kon ik nog niet determineren maar is waarschijnlijk ingezaaid langs de berm. Te vinden in meedere kleuren.

Dit is de Rotsooivaarsbek die nu bloeit in de verschillende rotstuintjes, dus geen inheemse bloem. De familie van Ooievaarsbekken is zeer groot. Waaronder ook de verschillende Reigersbekken. Alle planten zijn herkenbaar aan de lange peulen tussen de bloemen. Vandaar ook de naam natuurlijk.

Overal tref je nu de Knikkende Vogelmelk aan, het broertje (of zusje) van de gewone Witte Vogelmelk. Echt zo een mooie bloem die groeit in lagen.

Waarschijnlijk is dit een Blauwe Graslelie. De Witte Graslelie zie je soms in Elswout. De Blauwe Graslelie is te vinden langs de Brederodeweg en waarschijnlijk ook ingezaaid. Maar niet minder mooi.

Jonge Koolmees 1

Jonge Koolmees 2

Jonge Koolmees 3

Jonge Koolmees 4

Deze jonge Koolmees was net uit het nest (nestvlieder). Nog zo jong maar het schreeuwde om aandacht en voedsel van zijn moeder, wippend van tak naar tak maar steeds terugkerend naar een vast plekje wat weer makkelijk was voor de foto's. Hij is zo jong dat hij zelfs een kuifje heeft. De Koolmezen zijn vroeg dit jaar maar er komen meerdere legsels. Er komen zeer veer soorten voor in het Brouwersparkje. Ook de zwartkopjes zijn weer terug. Koolmezen, Zwartkopjes en Roodborstjes zijn voor voedsel voor de jongen geheel afhankelijk van de rupsenpopulatie van dit moment.

Op deze zonnige vrijdag komen de vlinders in Leyduin overal te voorschijn. Hier een exemplaar van het Bonte Zandoogje. Op het grote veld heb ik er meerdere gespot. Soms druk rondfladderend op zoek naar een partner of lekker zonnend op een eikenblad lekker in de zon. Het is een kleine vlinder maar zelfs de bruine kleuren en de tekening zijn prachtig.

De Kleine Maagdenpalm is eigenlijk een externe bloem voor de mooie tuin maar komt nu in het wild veel voor. Deze werd gevonden in een groot veld bloemen bij het Restaurantje van Leyduin. Alles aan de bloem is mooi, de stevige vorm, de kleur en het blad.

Een andere veelvoorkomende vlinder is het Geaderd Witje, één van de koolwitsoorten. Ook deze was op zoek naar een zonnig plekje om op te warmen. Je ziet duidelijk de adertjes in zijn witte vleugels. Niet zo veelvuldig als de Vosjes en Zandoogjes.

De Knolsteenbreek is een in het wild voorkomende fraaie bloem maar kan dus ook als potplantje dienst doen. Deze stond vol in bloei, ook bij het Restaurantje, maar zo mooi met de zon in tegenlicht.

De eerste Winterakonieten bloeide al eind januari. Nu staan de bermen al weer vol met een plantje dat vooral in Elswout voorkomt als Stinzenplant. Het is echt een schaduwplant en groeit onder de grote bomen van het laantje.

Ook de Primula of Stengelloze Sleutelbloem bloeit al en direct na het bloeien van de Winterakonieten en Krokussen. Er zijn het hele jaar door meerdere soorten van de Sleutelbloem te zien in Elswout. De Primula bloeit echter vrij lang door het gehele park op schaduwrijke plaatsen. Blijft mooi.

Het Vingerhelmkruid is de volgende bloem die je kan aantreffen in het vroege voorjaar. Ze staan altijd in bosjes maar dit jaar zijn ze veelvuldig aanwezig tussen alle Hyacintsoorten en Witte Anemomen. Het is echt een prachtige bloem.

Van de Blauwe Reiger hebben we al meerdere foto's gemaakt maar deze is qua compositie wel bijzonder vind ik. Deze Reiger had boven in de boom van het hertenparkje een mooie plek gevonden met prachtig uitzicht.

Dit lijkt me een heel vroege dopheide en groeide eigenlijk gewoon ergens in een grote pot. Maar een mooie opvallende kleur tussen alle lentebloemen....vandaar.

  • U bevindt zich hier:  
  • Start