bloemen van elswout

Elswout Blog

Omdat het bijzonder leuk is de wandelingen te beschrijven zal ik met ingang van 2021 een blog bijhouden over alle nieuwe (en ook oude ontdekkingen) in Elswout en omstreken. Ik wil het echter niet beperken tot Elswout alleen aangezien er in de omgeving van Haarlem ook van alles gebeurt. Bij iedere wandeling kom je tot de ontdekking in wat voor prachtige omgeving we hier eigenlijk wonen. Wat je hier en dan vooral in Elswout kan vinden aan nieuwe bloemen en ieder jaar terugkerende bloemen is wonderlijk veel. Maar ook vogels, insecten (hoop ik) en straks weer paddestoelen komen aan de beurt. De blog vervangt het "Nieuwe Waarnemingen" stukje van de hoofdpagina. Veel plezier met de beschrijvingen en mooie foto's. Is er interesse in foto' s op groot formaat, gebruik dan het contact formulier hieronder.

Misschien tot ziens in Elswout!

Herfst in Elswout (2023)
Op dit moment lijkt in Elswout de herfst al begonnen. De laatste storm heeft een ware slachting aangericht onder het bomenbestand wat soms ook weer een fascinerende aanblik oplevert. Heel veel bloemen waren dit jaar erg vroeg maar dat geldt ook voor de paddenstoelen. Tot mijn grote verbazing vind je al de Beukenkoraalzwam aan de voet van sommige beuken, het seizoen voor Eekhoorntjesbrood lijkt al voorbij evenals die voor de Amenietzwammen. Een van de volgende foto's toont een echte schimmel welke door een bezoeker werd aangemerkt als "kots". Misschien heeft ie nog gelijk ook. Maar geniet vooral van deze herfstachtige foto's.

Bij de oude boomstronk bij het bruggetje en het huisje vind je ieder jaar de meest fantastische paddenstoelen en zwammen. Nu al staat de stronk vol met Zwavelkopjes maar meerdere soorten zullen volgen. 

De sloten van Elswout staan nu vol met de Watergentiaan. Fraaie gele plukjes verspreid over het wateroppervlak. De Watergentiaan is een veel voorkomende waterplant in onze sloten. De bloemen vind je temidden van zogenaamde drijfbladeren. Let ook op de andere waterplanten zoals de Witte en Rode Waterlelie, de Waterranonkel, de Gele Plomp en de bloemen van de Moeraswederik (zie Kennemerduinen).

Hier nog een fraaie opname zoals Elswout is op een van de mooiste locaties n.m.l. bij de mosheuvel. Het is een opname in de nadagen van de zomer maar de kleuren zullen veranderen en het licht wordt mooier. Deze opname is gemaakt met de nieuwste Nikon Coolpix P1000. Een bridge camera maar ongelooflijk scherp in iedere zoomstand. Zie ook de roofvogelfoto's en de macrofoto's hieronder.

De Beukenkoraalzwam vind je nu aan de voet van een aantal oude Beuken. Prachtig om deze te zien en probeer deze zwam te voelen door hem heel voorzichtig aan te raken. Naast deze Koraalzwam vind je in Elswout ook de Kroontjes-, de Stijve- en de Wittekoraalzwam. In Nederland zijn er ruim 20 ondersoorten waarvan er 8 in Elswout voorkomen. Echt super.

Dit is een schimmelvorm welke als een plakkaat ligt uitgesmeerd over de bodem. Het is een flinke plak en deze moet ik nog determineren maar lijkt inderdaad wat op een plak "kots". Sommige houtzwammen of grondschimmels zien er net zo uit en deze zwammen vormen een aparte klasse binnen de club van schimmels. In de categorie van schimmels en zwammen zijn er ruim 32 onderklassen met weer ieder hun eigen ondersoorten. 

Cichorei is een geslacht uit het plantenrijk waar onder andere de paardenbloem, witlof en andijvie tot behoren. Zo zijn Cichorium intybus var foliosum witlof, Cichorium endivia andijvie en Cichorium endivia allemaal vormen van wilde andijvie. Een van de wilde cichoreisoorten (Cichorium intybus) is koffiecichorei (Cichorium intybus var. sativum). De koffiecichorei is een mooie, weelderige groene struik met lichtpaarse of blauwe bloemen. 

De Herfststijloos is een jaarlijks terugkerende bloem van een bolgewas en zeker familie van de Krokus. Echter het leuke van de Herfststijloos, en de naam zegt het al, bloeien de bloemen in het najaar en vindt je de bladeren alleen in het voorjaar. Op dezelfde plek langs het water zijn zij ieder jaar te vinden.
Roofvogelshow Hoge Veluwe
Restaurant De Cantharel organiseert in de zomer iedere zondag een fantastische Roofvogelshow voor jong en oud. De officiële valkenier (Reinier de Vries, 4 jaar studie voor 1 valkeniersbewijs) heeft meerdere geregistreerde en gekweekte Roofvogels in zijn bezit en toont deze aan het publiek, gelardeerd met prachtige verhalen over het houden van Roofvogels. Iedere bezoeker mag de Roofvogels vasthouden op de bijhorende handschoen en deze dan doorgeven aan de volgende bezoeker. Die handschoen is wel nodig want de knijpkracht van een Harrods Eagle is gelijk aan de bijtkracht van de Doberman. Als ie boos is of zich bedreigd voelt knijpt hij dus dwars door de handschoen. De Harrods Eagles worden eerst getoond terwijl de uilen nog in hun kast zitten. Dit is om de uiltjes te beschermen want deze zouden direct als prooidier worden gezien (is dus vaker gebeurt met tamme konijntjes en hennetjes tijdens een show). Hieronder vindt u een foto impressie van wat er deze keer werd geshowed.

In deze kasten worden wel 10 Roofvogels aangevoerd. Iedere kast heeft water, voer en een zachte zitplaats of tak zodat de vogel een comfortabele plek heeft. Ze zijn zo tam dat ze na de show met een beetje voer zo tergkeren naar de kooi. Zelfs de Grote Oehoe past hierin.

Dit is de Harrods Eagle, 1 van 2. Deze vogels starten de show met spectaculair af en aan vliegen en op de handschoen het voer opeten. Deze volgels level op de Amerikaanse Prairie alwaar zij in een groep het prooidier opjagen en deze later delen. Blijkt dus zeer efficiënt .

Hier de Harrods Eagle van voren gefotografeerd. De vogels is iets groter dan de Buizerd maar een geducht rover, mede door de succesvolle manier van jagen. Wat een fantastisch dier.

Dit is het gewone Nederlands Steenuilje. Klein maar fijn en een zeer effectieve jager. Alle uilen jagen graag 's  nachts want ze vliegen geruisloos omdat de veren hol zijn. De Harrods Eagle weegt 1 kilo, het uitje nog geen 100 gram, zo licht en leeft van muizen en al het kleine spul. Deze bleef rustig op mijn hand zitten wel aan zijn riempje.

Dit is de Amerikaanse Ransuil. Ook een prachtige uil en iets groter dan de Dwerguil. Dit uiltje was de rust zelve en liet zich goed fotograferen

Nog zo een beautie. De Nederlandse Kerkuil die het op dit moment zeer goed doen door bescherming, het aanleggen van meer broedgelegenheid en een overvloedig aanbod aan muizen en ander klein spul. Een uil zo dichtbij zien is echt fantastisch. Op je hand is nog indrukwekkender.

Dit is de gekweekte vorm van de Europese Slechtvalk. Vaak zijn ze wit omdat deze tamme vorm veel wordt gebruikt in de valkenjacht in Saoedie Arabie. Ook daar mag men wegens het Cites verdrag geen wilde exemplaren meer gebruiken voor de jacht. Echt een elite sport want één zo een slechtvalk levert met gemak 40.000 Euro op. Voor de Saoedische prins geen probleem. Maar het zal duidelijk zijn hoeveel het effect is van goede wetgeving. Echter in Azië komen er nog misstanden voor, dat wil je echt niet weten. Ook de valkenier moet aan dit verdrag voldoen. Het in bezit hebben van een wild exemplaar is niet mogelijk.
Is de herfst al begonnen?
Op dit moment, en we spreken begin augustus, steken overal in Elswout de paddenstoelen al hun hoedjes boven de grond, en dat is vroeg zoals vaker na een zeer droge periode en vervolgens veel regenval (en stormen). Zoals ieder jaar, en dat is de paddenstoelen cyclus, zijn eerst de boleten aan de beurt zoals het Eekhoorntjesbrood en Heksenboleten. Maar ook de Amanieten zijn al gezien (straks ook de Vliegenzwam). De sfeer in Elswout is die van de zomer, al het gewas volop in de groei en mooi van kleur. Het licht is vrij hard maar dat hoort bij de zomer. In de herfst wordt het strijklicht, eigenelijk het mooiste licht om te fotograferen. Geniet van de foto's.

Altijd de eerste paddenstoelen die hier te vinden zijn (vaak al bij de ingang) zijn de Heksenboleet en het Eekhoorntjesbrood. Een gave exemplaar zie je bijna niet want per direct worden deze aangevreten door de bruine naaktslak en ook eekhoorntjes. Zoals hier duidelijk is te zien.

Hier de Peenrodemelkzwam. Altijd bijzonder om deze tegen te komen en bijna altijd als enig exemplaar. In Groenendaal heb ik wel eens een heksenkring gevonden van de Beukenmelkzwam. De familie van de Melkzwammen is zeer uitgebreid met wel 30 ondersoorten. Alle melkzwammen zijn herkenbaar aan de trechtervorm en de dikke rand. De rand van de Trechterzwammen is veel dunner.

Op vele plekken in Elswout vindt je nu Eekoorntjesbrood en de Gewone Heksenboleet. Dit zijn wel de eerste paddelstoelen die opkomen als het Paddenstoelenseizoen weer begint. Dit hier is een prachtig bundeltje waar de naaktslakken al aan begonnen zin.

Hierboven de volwassen uitvoering van de Reuzenzwam op bijna dezelfde plek. Er staan er nu 3. De Reuzenzwam is bijna altijd te vinden aan de voet van een oude dode beuk maar vreemd genoeg staan deze exemplaren gewoon midden in het veld. De zwam is een echte opruimer (Saprofiet).

De eerste Parelameniet is al gevonden in Elswout. De Parelameniet verschilt van de Panterameniet doordat het velum veel meer uitsteekt als kleine harde puntjes. Doorsnee is bijna 8 cm.

Dit is een bloem van het Akkerschermpje op het punt van uitkomen. Eenmaal uitgekomen bestaat de bloem echt uit een scherm en lijkt een beetje op het Fluitekruid, de kroon is echter veel vlakker, zelfs een beetje hol.

Deze duidelijk geringde Ooievaar heeft wel gebroed in Leyduin maar er is helaas geen jong van gekomen. Op het pad zag ik deze staan, geen greintje angst maar hij (of zij) zag me wel staan en ving ondertussen ook nog even een dikke muis en een kikker.

De Ooievaar wandelde wat heen en weer over het pad en kwam uiteindelijk vlakbij in het weiland tot stilstand. Hij had duidelijk wat gezien maar zo mooi met dat ene pootje omhoog.

Zeker een half uur lang liet hij zich fotograferen tot een hardloper zonder enige terughoudendheid of enig respect voor degene die aan het fotograferen was het dier verjoeg. Verbijsterd bleef ik achter.
Zomerwandelingen
Vanaf het voorjaar tot nu wordt er gefotografeerd op verschillende locaties rond Haarlem. Vaak gaat het hier om Leyduin, natuurlijk Elswout, Koningshof (een beetje schraal) en Middenduin. Maar ook de Kennemerduinen. Iedere streek heeft zijn specifieke diersoorten, bloemen en vogels. Een wandeling in Middenduin levert ruin 20 bloemsoorten op waaronder enkele bijzondere zoals de Riet Orchis, de Parnassia en het Bitterkruid. Wat een rijkdom. Door de droogte is de bloem variëteit in de Kennemerduinen wat minder maar vogels zijn er volop zoals de Gekraagde Roodstaart, de Zwarte Roodstaart en heek veel Grasmussen, Vinken en Mezen. Koningshof heeft weinig bloemen behalve dan het Duinviooltje en het Hondsviooltje en Wolfsmelk. Maar hier wordt regelmatig de Goudvink gespot. wat al heel bijzonder is. Leyduin heeft eigenlijk alles, bijzondere bloemsoorten en kruiden, een leuk restaurant, zeer veel vogels en het mooiste: de Bruine Ree en Vossen. En nu al zeer veel paddenstoelen. Dus voor elk wat wils in de omgeving van Haarlem. Indrukwekkend op dit moment zijn de tientallen omgewaaide Beuken en Sparren door de laatste storm. Maar alles blijft liggen als voeding voor de paddenstoelen en onderkomen voor Vleermuizen en Insekten. Ook de Spechten zoeken hier voedsel.

De Kleine Vuurvlinder is een niet veel voorkomend klein vlindertje met prachtige kleuren en een bezoeker van het boerenworm kruid. Deze vond ik in Leyduin op het kruidenveld en is gefotografeerd met een nieuwe Nikon F5 en Sigma 400 mm tele. Uitermate geschikt voor natuur.

De Atalanta is zeker een algemene vlinder in Nederland en is te vinden in ons loofbos en de velden. Daar waar hij nektar kan vinden bij de vlinderstruik en sommige heestersoorten. 's Avonds zoekt hij een plekje in de laatste zon en is dan goed te fotograferen. Hij overwintert in Zuid-Europa.

De Klokjes Gentiaan is een bijzondere niet inheemse bloem maar wordt hier gevonden als deze zich verspreidt vanuit de tuinen en vruchtbare grond vind. Net als de Gewone Gentiaan zijn de bloemen prachtig van kleur maar bijna rond.

Ook deze wil ik u niet onthouden. Een Jan van Gent volledig in zijn nopjes.

Hier even geen bloem maar een prachtige ondergaande zon in een zee van licht...letterlijk. Enigszins overbelicht krijgt de lucht een bizarre kleur. Er zit zelfs groen en geel in het kleuren palet.

De Zomerbitterling wordt nu overal gevonden in de kalkrijke duinen en zelfs gewoon in de stad. De bladeren zijn zeegroen en de bovenste komen met elkaar samen aan de stengel. De plant bloeit van juli tot in oktober en draagt gele bloemen met een doorsnede van één à anderhalve centimeter.

De Steltkluut kan worden gezien in de Hekslootpolder bij de vogelhut. Er zijn zelfs broedende eemplaren gespot. Veel kleiner dan de gewone Kluut, anders getekend en heel lange pootjes. Ook de roep is totaal anders.

Naast de Koebraam is de Dauwbraam één van de meest voorkomende braamsoorten. Maar vergis je niet, er zijn bijna 30 braamsoorten in Nederland. Allen hebben 5-bladige bloemen met kleine verschillen.

Deze Blauwe Lelie werd gevonden langs de Zandvoortse weg. Een zeer fraaie bloem maar anders de Gewone Blauwe Lis. Deze lijkt erg veel op de Siberische Lis die wordt gekweekt.

Hier een prachtig voorbeeld van hoe men probeert de duinen in oude glorie te herstellen met veel water en het afgraven van de begroeiing zodat Hazelworm en Zandhagedis meer kans krijgen. Ook een vogel die van kaal biotoop houdt is de Grauwe Klauwier.  Ook Buizerd en Torenvalk tref je hier iedere dag. Soms een Sperwer of Havik.

Hier een opname van één van de meest voorkomende zangertjes in de duinen. De gewone Grasmus. Zeer herkenbaar aan hun plek altijd in de top van een struik of boom en een zeer mooi liedje. De Kennemerduinen zitten er vol mee. Ondanks de achteruitgang van de insecten lijkt dit geen invloed te hebben op de vogeltjes. 

Hier kan je goed zien de kenmerken van de Grasmus. Altijd een klein kuifje, een kleine ring rond de ogen en de borst lichtgrijs. De vleugels zijn bruin. Deze vogel zie je vaak samen met Tjitjaf en Fitis. Ze zitten geen moment stil.

In de Westerhofplas tegenover de vogelhut was deze Grote Witte Reiger aan het foerageren. Prachtig steekt hij af tegen de donkere achtergrond. Op dezelfde plek en als het water genoeg is gezakt vind je hier talloze steltlopers maar ook de Kleine Witte Reiger en de Lepelaar. Wat een plek om vogels te spotten. En met een beetje geluk zie je hier ook de Bruine Kiekendief voorbij komen, op zoek naar voedsel. Ook de Blauwborst en de Gele Kwikstaart zijn hier te vinden.

Meerdere Grutto's en Tureluurtjes waren aan het voedsel op precies de goede plek (voor de fotograaf dan). Deze Grutto stond rustig te wachten, naar later bleek op zijn vrouwtje (of vriend).

In de Westerhofplas foerageren de Grote en de Kleine Witte Reiger. Deze vogel was volledig verdwenen in Nederland maar mede door de Oostvaardersplassen zijn ze nu weer terug in rustige waterrijke gebieden. De Kleine Witte Reiger heeft een pluim op zijn kop maar deze niet. Vooral vliegend is het een fascinerend gezicht.  

Overal in Elswout (maar ook daarbuiten) steekt het Kruipend Zenegroen zijn bloem boven het maaiveld. Als je goed kijkt zie je de steel van de plant duidelijk over de grond kruipen voor de bloem omhoog schiet. Vandaar de naam.

Ieder jaar op precies dezelfde plek vind je in Elswout de Groene Keverorchis en als je het niet weet loop deze zeer bijzondere en zeldzame Orchidae zo voorbij. De bloem is groen met een eigenaardig uitsteeksel waardoor hij inderdaad wat op een kevertje lijkt. Ik telde er al 10 bij elkaar. Fascinerend.  

De Schijnaardbei die je nu overal in Elswout kan vinden kenmerkt zich door een blad met 3 rondingen. De Schijnaardbei draagt vruchtjes maar deze zijn smakeloos. Het plantje komt oorspronkelijk uit Oost-Azië maar wordt hier wel gehouden als tuinplantje.

Haarlems trots is het Haarlems klokkenspel. Een bloem gevormd als een kleine roos en nu volop te vinden langs het pad aan de rechterkant. Het bloemetje oogt als een kleine witte roos. Ik moet nog uitzoeken waarom hij speciaal deze naam draagt.  Niet plukken maar wees er snel bij want hij bloeit maar 2 a 3 weken.

In de Hekslootpolder barst het van de Rietzangers. Dit exemplaar was moeilijk te vangen want zeer beweeglijk. Met zang verdedigd hij zijn territorium maar dat is zeer moeilijk omdat het erg druk is. Kijk ook uit naar Karekieten, de Kwikstaart en Rietgorzen.

De lijst met Steltlopers die momenteel rondlopen in het meer groeit en groeit. Vandaag naast deze Kluut (er zijn meerdere exemplaren in het meertje) ook 2 Bosruiters gespot. Dus iedere dag even terug, zeker voor de Blauwborst.

Nog een kadootje bij het Landje van Gruijters Een blauwborst verwikkeld in een zang "battle" met een Rietzanger. Fantastisch.

Terwijl de Blauwborst voor me zat op 3 meter afstand nam hij verschillende poses aan alsof ie wist dat er fotoos werden gemaakt. 

Dit is de derde van een serie van 8. Hij had me duidelijk in de gaten. Dit is een mannetje. Meerdere fotografen hebben hem al  vastgelegd.

Bij het landje van Gruijters achter de hekslootpolder tref je nu meerdere steltlopers op zoek naar voedsel in het water. Gezien de populariteit van dit gebied voor steltlopers is er kennelijk genoeg voedsel. Op de foto een Zwarte ruiter (mannetje) die voedsel zoekt samen met Gruto's en Kluten. De stand van het water is precies goed.

Hier nog een Tureluur in hetzelfde water. Het is toch heel apart dat er geen Wulpen en weinig Gruto's worden gespot maar we houden het in de gaten. De Tureluur is Nederlands bekende steltloper en was altijd te zien in onze weides. Is er een rustige plek met voedsel dan zijn er toch wat exemplaren. 

Deze fantastische Aalscholver op een lantaarnpaal bij Spaarndam. Overal zie je de natuur wakker worden. Watervogels zijn bezig met hun nest, zangvogels bakenen hun territorium af, hier en daar een knokpartijtje maar er vallen geen gewonden. Kijk bij het landje van Gruijters voor zeer veel watervogels, vooral Kluten en Zwarte Ruiters.

Overal in Kennemerlands parken vind je nu de Dichtersnarcis. Een prachtige naam voor een prachtige bloem. De Dichtersnarcis groeit uitbundig op sommige alpenweiden zoals bij het meer van Genève boven Vevey/Montreux. Maar hier is het een echte Stinzenplant. Kijk ook in Koningshof voor deze prachtige bloem.

Ook in Middenduin tref je meerdere exemplaren maar hier vermengd met de bloemen van het Reuzenhoefblad. Dioscorides, arts/farmacoloog/botanicus, overleden 90 na Christus, beschrijft deze plant in zijn Kruidenboek Materia Medica. De plant heeft witte bloemen met een licht gele kroon met een paars randje en ruikt aangenaam.

Hier een impressie van het Armbloemig Look, directe familie van de Daslook. Ook het Armbloemig Look ruikt sterk naar knoflook en de bloem is zeer bijzonder met zijn uitsteeksel. Deze bloem vindt je vooral bij het Brouwerskolkje in grote hoeveelheden.
  • U bevindt zich hier:  
  • Start